/Praktyki wobec zwierząt w XXI wieku.
Dylematy moralne w relacjach ze zwierzętami nie-ludzkimi

 

Tegoroczną konferencję chcemy poświęcić rozważaniom dotyczącym zagadnienia moral injury (urazu moralnego). Podczas kiedy w krajach anglosaskich pojęcie urazu moralnego zostało już przeniesione z obszaru działań na rzecz ludzi na obszar działań na rzecz zwierząt poza-ludzkich, w Polsce temat ten nie został jeszcze poddany poznawczym eksploracjom i rozważaniom z zakresu relacji ludzi i innych gatunków.

Uraz moralny definiowany jest jako szkoda wyrządzona sumieniu, poczuciu własnej moralności osoby, gdy dopuszcza się ona działań, jest ich świadkiem lub im nie zapobiega, a są one sprzeczne z jej przekonaniami, wartościami lub kodeksami etycznego postępowania.

Na gruncie relacji międzyludzkich pojęcie to zostało ukute dla opisywania skutków moralnych, które odzwierciedlały poczucie zdrady w stosunku do osób sprawujących władzę. W odniesieniu do praktyk związanych z hodowlą zwierząt lub testowaniem zwierząt ta „zdrada” może nastąpić w następstwie wyrządzania krzywdy zwierzętom, co narusza indywidualne kodeksy moralne.

Osoby doświadczające urazu moralnego pozostają w stanie dysonansu, sprzeczności pomiędzy swoimi wartościami a realizowanymi zachowaniami. Na gruncie relacji ludzko-nie-ludzkich koronnym przykładem opisującym taki stan jest rodzaj rozdźwięku, jakiego doświadczają osoby stosujące w praktyce swojego życia wegańską filozofię niekrzywdzenia gatunków pozaludzkich, ale jednocześnie karmiące drapieżne zwierzęta towarzyszące mięsem innych zwierząt. Dysonans ten jest źródłem dyskomfortu i emocjonalnego napięcia, które domagają się zastosowania środków zaradczych, rozładowujących to nieprzyjemne napięcie.

Przyczyny urazu moralnego analizowane były też w innych obszarach relacji ludzi i innych gatunków, a obejmujących między innymi przyzwolenie na zabijanie innych, bycie świadkiem krzywdy wyrządzanej innym lub niezapobieganie jej. Nie badano tego zjawiska w odniesieniu do pracowników ubojni, niewiele jest również badań dotyczących stanu emocjonalnego osób doświadczających na zwierzętach, lekarzy weterynarii wykonujących eutanazję czy osób wolontariacko działających w organizacjach prozwierzęcych czy w produkcji zwierzęcej. Są to osoby codzienne narażone na skutki wyrządzania zwierzętom krzywdy, w sposób bezpośredni lub pośredni.

W czasie konferencji chcemy podjąć interdyscyplinarne rozważania odnoszące się bezpośrednio do zagadnienia urazu moralnego ale także analizujące w szerszym kontekście różnego rodzaju moralne dylematy jakie powstają w ramach relacji ludzko-nie-ludzkich. Zapraszamy do zgłaszania wystąpienia obejmujących między innymi takie zagadnienia, jak:

  • propozycje definiowania pojęcia „uraz moralny”,
  • sposoby unikania urazu moralnego stosowane przez ludzi,
  • ludzkie metody radzenia sobie z urazem moralnym,
  • metody zapobiegania urazowi moralnemu,
  • zawody i aktywności szczególnie narażone na uraz moralny,
  • przyczyny pojawiania się odczucia urazu moralnego,
  • wieloaspektowość pojęcia „uraz moralny”,
  • teoretyczne rozważania nad zagadnieniem urazu moralnego,
  • praktyczne działania mające na celu niwelowanie urazu moralnego w relacjach ludzko-nie-ludzkich.

Do udziału w konferencji zapraszamy przedstawicielki i przedstawicieli wszystkich obszarów teoretycznego namysłu i praktyki realizowania relacji ludzi i innych gatunków.